Kısıtlanan Kişi Evlenebilir mi? Aşkın Hukuka Çarptığı O Eğlenceli Nokta!
Hadi dürüst olalım… Aşk dediğin bazen mantığı, bazen yasaları bile çiğner. Ancak konu “kısıtlı birinin evlenip evlenemeyeceği” olunca işler biraz daha ciddi, biraz daha komik hâle geliyor. Çünkü bir yanda kalp var “seviyorum” diyor, diğer yanda hukuk var “bir dakika, önce belgeleri görelim” diyor. Bugün bu konuyu, hafif bir tebessümle, bolca merakla ve biraz da “hukuki romantizm” sosuyla konuşacağız. Hazırsanız başlayalım.
Önce Ne Demek Bu “Kısıtlı”?
“Kısıtlı” kelimesi kulağa sanki internette engellenmiş hesap gibi gelse de, hukukta anlamı biraz farklı. Bir kişi akıl sağlığı, yaş, bağımlılık ya da başka bir sebeple kendi işlerini tek başına yapamayacak durumdaysa, mahkeme kararıyla kısıtlanabilir. Yani bir nevi “hayat koçu” gibi davranan bir vasi atanır. Bu kişi banka işlemlerinden taşınmaz alımına kadar birçok konuda onun yerine karar verir.
Ama işte aşk geldi mi ne akıl dinliyor ne de vasi. Sorunun aslı da burada yatıyor: Peki bu kişi evlenebilir mi?
Erkeklerin Stratejik Yaklaşımı: “İşlemleri Yapalım, Nikâhı Alırız!”
Erkekler genellikle meseleye daha çözüm odaklı yaklaşır. Hani bilgisayar bozulunca “resetle geçer” diyen tayfa var ya… Aynı mantık burada da geçerli: “Kısıtlı olabilir ama hâkimden izin alırız, nikâhı da yaparız.”
Hukuken de aslında bu yaklaşım çok da uzak değil. Eğer bir kişi kısıtlıysa, doğrudan nikâh dairesine gidip “ben evleniyorum” diyemeyebilir. Ancak vasi izni veya mahkeme onayı alınırsa, evlilik mümkündür. Burada amaç, o kişinin gerçekten özgür iradesiyle evliliğe karar verip vermediğini anlamaktır.
Yani erkek bakış açısına göre mesele şöyle: “Engel mi var? Belgeyi alırız, imzayı atarız. Yeter ki düğün salonu müsait olsun.”
Kadınların Empatik Yaklaşımı: “Aşk Gerçekse Yolunu Bulur”
Kadınlar ise olaya daha duygusal ve ilişki merkezli yaklaşır. Onlara göre mesele sadece “izin almak” değildir. Önemli olan, kısıtlı kişinin gerçekten ne hissettiğidir. “İradesiyle karar veriyor mu?”, “Aşk mı yoksa yönlendirme mi var?” gibi sorular önceliklidir.
Hukuk da aslında bu noktada kadın bakış açısına oldukça yakındır. Çünkü evlilik sözleşmesi, tamamen özgür iradeye dayalı bir sözleşmedir. Eğer kişi akıl sağlığı veya karar verme yetisi açısından evliliği anlayamayacak durumdaysa, bu evlilik geçerli sayılmaz. Ama kişi gerçekten ne yaptığını biliyor, evlenmek istiyorsa, o zaman “kısıtlı” unvanı aşkın önünde duramaz.
Kısacası kadınlar bu konuyu şöyle özetler: “İmza önemli ama hissedilen daha önemli.”
Gerçek Hayattan Bir Senaryo: Nikâh Masasında Vasi Onayı
Diyelim ki Ali Bey, zihinsel engeli nedeniyle kısıtlı. Ancak yıllardır birlikte olduğu Ayşe Hanım’la evlenmek istiyor. Mahkemeye başvuruluyor, bir uzman raporu hazırlanıyor. Raporda Ali Bey’in evliliğin anlam ve sonuçlarını anlayabilecek durumda olduğu yazıyor. Vasi de onay veriyor. Ve sonuç? Ali Bey ile Ayşe Hanım, alkışlar eşliğinde nikâh masasına oturuyor.
Bu örnek bize şunu gösteriyor: Kısıtlı olmak aşkı engellemez, sadece onun gerçekten ne kadar gerçek olduğunu sorgulatır.
Aşkın Önündeki Gerçek Engel: Cehalet ve Önyargı
İşin ironik tarafı şu: Kısıtlı birinin evlenmesi bazen yasadan değil, toplumun önyargılarından daha çok etkilenir. “O evlenemez ki…” cümlesi, mahkeme kararından daha keskin olabilir. Oysa aşkın doğası bu kadar sınırlı değildir. Bir kişi kendi kararını verebiliyorsa, aşkı yaşama hakkı da vardır.
Belki de en büyük “kısıtlama” kalplerimizdeki ön yargılardır. Onları kaldırınca, hukuki engeller zaten aşılır.
Sonuç: Aşk Mahkeme Kararı Tanımaz… Ama Onay Alır
Sonuç olarak, evet, kısıtlanan bir kişi doğru şartlar altında evlenebilir. Bunun için önemli olan onun karar verme yetisini değerlendirmek ve gerekirse mahkeme veya vasi onayını almaktır. Yani aşkın önünde kapı kapalı değil, sadece bir belge bekliyor olabilir.
Şimdi gelelim en eğlenceli kısma… Sizce aşk bürokrasiyle ne kadar sınanmalı? Bir evliliği “geçerli” kılan şey mahkeme kararı mıdır, yoksa iki kalbin ortak atışı mı? Yorumlara yazın, bu romantik-hukuki tartışmayı birlikte büyütelim!